ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကုလမွာ ေတာင္းဆုိ
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ျမန္ဆန္ တိုးတက္လာဖို႔အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက မေန႔က ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အေျပာက မ်ားေနၿပီး လက္ေတြ႕ ညီမညီကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ HRW လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႕က ျမန္မာအစိုးရကို ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ တက္လာတဲ့ အရပ္သား အစိုးရတရပ္ အေနနဲ႔ ဒါဟာ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ မိန္႕ခြန္းေျပာခဲ့တာမို႔ အေျပာင္းအလဲ ကိစၥေတြကို အေတာ္ေလး အေလးေပးေျပာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အာမခံဖို႔ လိုအပ္သလို ဥပေဒ ထုတ္ျပန္တာေတြ၊ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြ လုပ္သြားမွာ ျဖစ္သလို တရားေရးစနစ္ ခိုင္မာ အားေကာင္းလာေအာင္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ညီတူညီမွ် အခြင့္အေရးေတြ ရရိွေစဖို႔ အာမခံပါတယ္လို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က မေန႔က ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ မိန္႕ခြန္းမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ျမန္ဆန္လာေစဖို႔အတြက္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္ရွားေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ျပည္သူေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ ေကာင္းမြန္လာေစဖို႔ အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းတဲ့ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အေႏွာင့္အတား ျဖစ္ေနတာက ၀မ္းနည္းစရာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚမွာ တဖက္သတ္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဒီအကန္႔အသတ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးပါ။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ေထာင္စုႏွစ္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္မီေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔လည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။” ဆိုၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာသြားခဲ့တာပါ။
အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ျမန္မာလူထုရဲ႕ လူမႈစီးပြား ဘ၀အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာဖို႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆက္တိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ဒီအထဲ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္လည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႕ ေျပာခြင့္ရသူ အီလိန္း ပီယာစန္ (Elaine Pearson) ကေတာ့ အေျပာနဲ႔ လက္ေတြ႕ ညီမညီကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႕ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ျပည္သူေတြ အေနနဲ႕ စိတ္ခ်လက္ခ် ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြကို တင္ျပ တိုင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းတာထက္ ပိုၿပီး လုပ္ေဆာင္စရာေတြ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကို ေ၀ဖန္ေျပာၾကားလို႔ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ခံရသူေတြ ရိွေနဆဲပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ဆိုတဲ့ ကတိက၀တ္ စကားေတြထက္၊ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္မႈရိွတယ္ ဆိုတာကို ျပဖို႔ လက္ေတြ႕ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ လိုပါတယ္။”
လက္ေတြ႕အားျဖင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္လာလာဖို႕ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ လိုသလို လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္တုန္းက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ကိစၥ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္ရိွသူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ HRW က ေထာက္ျပပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အေနနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းမွာ သူလုပ္ပိုင္ခြင့္ ရိွတဲ့အတိုင္း လာမယ့္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမိန္႕ ထပ္မံထုတ္ျပန္ဖို႔ ရိွတယ္လို႔ အေထြေထြ ညီလာခံကို ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မယ္ဆိုတာ မပါသလို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ ကိစၥကိုလည္း တိတိက်က် ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုမႈ မရိွပါဘူး။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့တယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။
HRW ေျပာခြင့္ရသူ အီလိန္း ပီယာစန္ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ တကယ္ျဖစ္ေစမယ့္ အေျခခံအားျဖင့္ လြတ္လပ္တဲ့ အခင္းအက်င္း အေျခအေနရိွဖို႔ ပိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
“ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကိုလည္း ေျပာသြားပါေသးတယ္။ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႕တယ္ ဆိုတာေတြ ဘာေတြက သိပ္လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာလူထုရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေပးမလဲ ဆိုတာ ၾကည့္ရမွာပါ။ အခုဟာက ေျပာတာေတြက မ်ားေနပါတယ္။ လက္ေတြ႕လုပ္တဲ့အခါမွာ ဒီအေျပာနဲ႔ ကိုက္ညီသလားဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။”
ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ကေတာ့ အခုလက္ရိွ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ ထင္သာျမင္သာ ရလဒ္ေတြ ရိွထားပါတယ္လို႔ အေထြထြ ညီလာခံမွာ အခုိင္အမာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ေနာက္ျပန္လွည့္လို႔ မရတဲ့ ေျခလွမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္လို႔လည္း အာမခံပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရ အခု ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဟာ ထင္သာျမင္သာ ရလဒ္ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္လို႔ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို စနစ္တက် အရိွန္အဟုန္ ေကာင္းေကာင္း တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ စိန္ေခၚ အကဲစမ္းခ်က္ေတြ ရိွေပမဲ့လို႔ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ထြန္းေရးကို ဆက္ၿပီး လုပ္သြားဖို႔ ခိုင္ခိုင္မာမာ ပိုင္းျဖတ္ထားပါတယ္။”
အခု အေမရိကန္ စံေတာ္ခ်ိန္ ညေနပိုင္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ား အစည္းအေ၀းကို ဆက္ၿပီး က်င္းပေနပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အပါအ၀င္ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြလည္း တက္ေရာက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒါအၿပီးမွာေတာ့ ဒီအဖဲြ႕အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္တရပ္ ထြက္လာဖို႔ ရိွတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္႐ံုးက ေျပာထားပါတယ္။
******************************************************************
လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ပါ၀င္မွ ဒီမုိကေရစီနည္းက်
၆၆ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေနၿပီ၊ ျမန္မာအစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ ေမလထဲမွာ အက်ဥ္းသား ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္ကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီ ျဖစ္သလို မၾကာခင္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာလည္း ေနာက္ထပ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမွဴး ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ကေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတဲ့ေနရာမွာ ႐ိုး႐ိုးအက်ဥ္းသားေတြထက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးမႈက ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢနဲ႔တကြ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေျခလွမ္းအျဖစ္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေမလ အက်ဥ္းသား ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတာကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ေထာက္ျပ ေျပာဆိုေလ့ ရွိပါတယ္။ အဂၤါေန႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာလည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ဒါကို ျမန္မာအစိုးရသစ္ အဖြဲ႕ရဲ႕ ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့ ေျခလွမ္းအျဖစ္နဲ႔ ရည္ၫႊန္း ေျပာဆိုခဲ့ေပမဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားကေတာ့ ဒါဟာ တကယ့္ အေျပာင္းအလဲ ေျခလွမ္းအျဖစ္ မေခၚႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“႐ိုး႐ိုးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ သက္သက္ ရည္ရြယ္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ဒီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတာမ်ဳိးဟာ တကယ့္ ေျပာင္းလဲတာလို႔ မေခၚႏိုင္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာမ်ဳိးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ရွိေနေပမဲ့ ဒီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေၾကာင့္ လြတ္လာတဲ့သူက ၄၀ ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒါကိုပဲ လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာမို႔ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အားလံုးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။”
ဒီလိုလႊတ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္ ေတာင္းဆိုဖို႔ လိုတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေမလ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဟာလည္း အေရးပါတယ္လို႔ သူယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္တခ်ဳိ႕ကို သြားေရာက္ခဲ့တာမို႔ ဒီအက်ဥ္းေထာင္ေတြရဲ႕ အေနအထားေတြအရ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ခ်ဳပ္ေႏွာင္မထားသင့္တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမို႔ ဘယ္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ်ဳိးကိုမဆို အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရသစ္အဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီနဲ႔ အနီးကပ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနသလုိ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပံုမွန္ သံုးသပ္တဲ့ ဇြန္လ UPR လုပ္ငန္းစဥ္ပါ အႀကံေပးခ်က္ေတြထဲက ထက္၀က္ေက်ာ္ကို သေဘာတူ လက္ခံေၾကာင္းလည္း ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ UPR လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆိုတာနဲ႔ အႀကံေပးခ်က္ ထက္၀က္ေက်ာ္ကို လက္ခံတယ္ ဆိုတာေတြကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနတာက ဘယ္လို အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုတာပါ။ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို လက္ခံတယ္ ဆိုတာက ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ လက္ခံမွာလဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ေျပာတဲ့ ပံုစံအတုိင္း လုပ္မွာလား၊ တျခား ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ပံုစံ တမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္မွာလား ဆိုတာက ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။”
ဒါ့ေၾကာင့္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ ပံုစံအတုိင္း လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း လိုလားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တုိးတက္မႈေတြ ရွိလာေစဖို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာခဲ့ေပမဲ့ ဒီေကာ္မရွင္ကို သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္း တရပ္အျဖစ္ မစၥတာ ကင္တားနားက မျမင္ပါဘူး။
“အစိုးရဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ပံုစံသစ္ တမ်ဳိးနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကဳိးစားလာပံု ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ တကယ့္ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး မေတြ႕ရပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းေတာ့မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ကေန ေရြးခ်ယ္ ဖြဲ႕စည္းရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အခု ဒါမ်ဳိး မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ေတြ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားတဲ့ ပံုစံကလည္း လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။
“ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို က်ေနာ္တို႔ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လုိပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အခုဖြဲ႕ထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ မယံုၾကည္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မရွိေစဖုိ႔ အစိုးရသစ္ အဖြဲ႕က ႀကိဳးပမ္းမယ္လို႔ ေျပာဆိုေနမႈေတြ အတြက္ေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားက ႀကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ သူ႔ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
***********************************************************************************
ကုလသမဂၢနဲ႔တကြ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေျခလွမ္းအျဖစ္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေမလ အက်ဥ္းသား ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတာကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ေထာက္ျပ ေျပာဆိုေလ့ ရွိပါတယ္။ အဂၤါေန႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာလည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ဒါကို ျမန္မာအစိုးရသစ္ အဖြဲ႕ရဲ႕ ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့ ေျခလွမ္းအျဖစ္နဲ႔ ရည္ၫႊန္း ေျပာဆိုခဲ့ေပမဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားကေတာ့ ဒါဟာ တကယ့္ အေျပာင္းအလဲ ေျခလွမ္းအျဖစ္ မေခၚႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“႐ိုး႐ိုးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ သက္သက္ ရည္ရြယ္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ဒီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတာမ်ဳိးဟာ တကယ့္ ေျပာင္းလဲတာလို႔ မေခၚႏိုင္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာမ်ဳိးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ရွိေနေပမဲ့ ဒီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေၾကာင့္ လြတ္လာတဲ့သူက ၄၀ ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒါကိုပဲ လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာမို႔ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အားလံုးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။”
ဒီလိုလႊတ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္ ေတာင္းဆိုဖို႔ လိုတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေမလ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဟာလည္း အေရးပါတယ္လို႔ သူယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္တခ်ဳိ႕ကို သြားေရာက္ခဲ့တာမို႔ ဒီအက်ဥ္းေထာင္ေတြရဲ႕ အေနအထားေတြအရ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ခ်ဳပ္ေႏွာင္မထားသင့္တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမို႔ ဘယ္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ်ဳိးကိုမဆို အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရသစ္အဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီနဲ႔ အနီးကပ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနသလုိ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပံုမွန္ သံုးသပ္တဲ့ ဇြန္လ UPR လုပ္ငန္းစဥ္ပါ အႀကံေပးခ်က္ေတြထဲက ထက္၀က္ေက်ာ္ကို သေဘာတူ လက္ခံေၾကာင္းလည္း ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ UPR လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆိုတာနဲ႔ အႀကံေပးခ်က္ ထက္၀က္ေက်ာ္ကို လက္ခံတယ္ ဆိုတာေတြကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနတာက ဘယ္လို အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုတာပါ။ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို လက္ခံတယ္ ဆိုတာက ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ လက္ခံမွာလဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ေျပာတဲ့ ပံုစံအတုိင္း လုပ္မွာလား၊ တျခား ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ပံုစံ တမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္မွာလား ဆိုတာက ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။”
ဒါ့ေၾကာင့္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ ပံုစံအတုိင္း လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း လိုလားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တုိးတက္မႈေတြ ရွိလာေစဖို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာခဲ့ေပမဲ့ ဒီေကာ္မရွင္ကို သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္း တရပ္အျဖစ္ မစၥတာ ကင္တားနားက မျမင္ပါဘူး။
“အစိုးရဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ပံုစံသစ္ တမ်ဳိးနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကဳိးစားလာပံု ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ တကယ့္ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး မေတြ႕ရပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းေတာ့မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ကေန ေရြးခ်ယ္ ဖြဲ႕စည္းရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အခု ဒါမ်ဳိး မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ေတြ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားတဲ့ ပံုစံကလည္း လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။
“ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို က်ေနာ္တို႔ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လုိပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အခုဖြဲ႕ထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ မယံုၾကည္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မရွိေစဖုိ႔ အစိုးရသစ္ အဖြဲ႕က ႀကိဳးပမ္းမယ္လို႔ ေျပာဆိုေနမႈေတြ အတြက္ေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားက ႀကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ သူ႔ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
***********************************************************************************
ခုိင္မာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ ဘန္ကီမြန္း တုိက္တြန္း
ဓာတ္ပံု UN.org
ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြ ႏုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ အစည္းအေ၀း က်င္းပေနစဥ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ရိွေနေပမဲ့လို႔ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ လက္ေတြ႕ေျခလွမ္း လွမ္းသြားဖို႔ လိုအပ္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ အခု စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔ အေမရိကန္ စံေတာ္ခ်ိန္ ညေနပိုင္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အစည္းအေ၀း အၿပီးမွာ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က အခုလို ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။
အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရိွတယ္ဆိုတဲ့ ေဒၚအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ႐ႈျမင္ခ်က္အတိုင္း သူ႕အေနနဲ႕လည္း တထပ္တည္း ျဖစ္သလို ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ အားလံုးပါ၀င္ဖို႔နဲ႔ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္သြားဖို႔ကိုလည္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
မၾကာခင္ေသးခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ထူးျခားတဲ့ ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳသလို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႕ ကမၻာနဲ႔ လိုက္မီဖို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ့္ ကတိေပးခ်က္ကို အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစု အားလံုးတို႔နဲ႔ အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးမႈ တိုးတက္ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္သလို က်န္ရိွေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အေထြေထြညီလာခံအတြင္း မၾကာခင္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က သူ႕ေၾကညာခ်က္မွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေပးထားတဲ့ ကတိေတြအတိုင္း အႏွစ္သာရရိွရိွ လက္ေတြ႕ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ကိုလည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔ ေထာက္ခံမႈ ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာလူထု ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရး စိန္ေခၚခ်က္ေတြကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ ဆက္ၿပီး အကူအညီ ေပးသြားမယ္လို႔လည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က သူ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရိွတယ္ဆိုတဲ့ ေဒၚအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ႐ႈျမင္ခ်က္အတိုင္း သူ႕အေနနဲ႕လည္း တထပ္တည္း ျဖစ္သလို ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ အားလံုးပါ၀င္ဖို႔နဲ႔ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္သြားဖို႔ကိုလည္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
မၾကာခင္ေသးခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ထူးျခားတဲ့ ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳသလို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႕ ကမၻာနဲ႔ လိုက္မီဖို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ့္ ကတိေပးခ်က္ကို အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစု အားလံုးတို႔နဲ႔ အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးမႈ တိုးတက္ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္သလို က်န္ရိွေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အေထြေထြညီလာခံအတြင္း မၾကာခင္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က သူ႕ေၾကညာခ်က္မွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေပးထားတဲ့ ကတိေတြအတိုင္း အႏွစ္သာရရိွရိွ လက္ေတြ႕ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ကိုလည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔ ေထာက္ခံမႈ ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာလူထု ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရး စိန္ေခၚခ်က္ေတြကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ ဆက္ၿပီး အကူအညီ ေပးသြားမယ္လို႔လည္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က သူ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
*****************************************************************
ျမန္မာသမၼတ အႀကံေပးေတြရဲ႕ တာ၀န္၏
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး အဖြဲ႕၀င္ေတြ အေနနဲ႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကိုလာၿပီး ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ေတြ၊ အေမရိကန္ အႀကီးတန္း အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့သလို အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ေတြထဲက ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီ၀င္ေတြနဲ႔လည္း အင္ဒုိနီးရွား ႏုိင္ငံမွာ သြားေရာက္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အႀကံျပဳမႈေတြ လုပ္လာႏုိင္မလဲ ဆုိတာကေတာ့ မသိႏုိင္ေသးပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို မၾကာခင္က သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း အစီအစဥ္ အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စုိး၀င္းနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့ သမၼတရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး အဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ေနဇင္လတ္ကေတာ့ သူယူဆတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး တေယာက္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ တကယ့္ Real Changes ကို သြားႏုိင္သလား၊ မသြားႏုိင္ဘူးလားဆုိတာ တုိင္းယူလုိ႔ရတဲ့ ေပတံေလးေတြ ရွိတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ အေမရိကန္ သမၼတ တေယာက္က သူ႔အႀကံေပးကုိ သူ ခန္႔တဲ့အခါမွာ တစုံတရာ သူနဲ႔ နီးစပ္တဲ့သူကို ခန္႔တယ္ေပါ့။ က်ေနာ္ဆုိရင္ အထူးသျဖင့္ သမၼတႀကီးနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တုန္းက တႀကိမ္တခါမွ မေတြ႕ခဲ့ဖူးဘူး။ စကားလည္း က်ေနာ္ မေျပာခဲ့ဖူးဘူး။ ဆုိေတာ့ မသိတဲ့သူတေယာက္ကို သူခန္႔တယ္ ဆုိကတည္းက ေတာ္ေတာ္လြတ္လပ္တဲ့ သေဘာတရား တခုကို က်ေနာ္ ေတြ႕ရတယ္။
“ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔ စၿပီးေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ သတင္းပို႔တယ္။ ပုိ႔ၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီး Briefing ကို က်ေနာ္တုိ႔ ခံယူတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ကို ကန္႔သတ္ခ်က္ လုံး၀ မထားေပးဘူး။ ဘယ္လိုေျဖပါ၊ ဘယ္လိုမေျဖပါနဲ႔၊ ကုိယ္လုိခ်င္တဲ့ ပုံစံကို Form မလုပ္ဘူးေပါ့။ အဲဒီမွာကတည္းက က်ေနာ္တို႔က နည္းနည္းေတာ့ သတိထားမိတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေတာ့ ရွိပါလား၊ တကယ္ကို အေျပာင္းအလဲ တရပ္ကို ေရွး႐ႈေနပါလားဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ သိတယ္ေပါ့။
“ေနာက္ပုိင္း က်ေနာ္တုိ႔ အႀကံဉာဏ္ေပးတဲ့ အခါမွာလည္း ဘယ္အႀကံဉာဏ္မ်ဳိးေတာ့ ႀကိဳက္တယ္၊ ဘယ္အႀကံဉာဏ္မ်ဳိးေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး ဆုိတာလည္း မရွိဘူး။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြက အရင္ ဟုိတုန္းက တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြလုိ အရင္စနစ္ေဟာင္းေတြလို အႀကံေပးထားမယ္၊ ေပးတဲ့အႀကံဉာဏ္ ယူခ်င္မွလည္း ယူမယ္ဆုိတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးလည္း မရွိဘူး။
“အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္မ်ားလား၊ မမ်ားလား တုိင္းတာလို႔ ရွိရင္ကို အႀကံေပး တေယာက္ရဲ႕ အႀကံေပးမႈကို သမၼတႀကီးက Appreciation တကယ္ရွိမရွိ ေျပာလို႔ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္နည္းတယ္ဆုိရင္ ဒါ ရွင္းတယ္ေပါ့။ သေဘာေလာက္ထားတဲ့ အႀကံေပး ျဖစ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီေန႔ အလုပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။
“ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြ ဆုိရင္လည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို တေလးတစား ဖတ္တယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း Perspective View အရၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႐ႈေထာင့္တခုက ၾကည့္တာေပါ့။ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆုံး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ သမၼတ တေယာက္ အေနနဲ႔ က်ေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ထက္ ပိုၿပီးေတာ့ Balance Perspective ေပါ့၊ ဒါကေန သူျပန္ၾကည့္တာေပါ့။
“ဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း က်ေနာ္တုိ႔ ၁၀ ခုေလာက္ အႀကံဉာဏ္ေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခုေလာက္ပဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္၊ ၉ ခုေလာက္က အေကာင္အထည္ မေဖာ္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၂ မ်ဳိးတြက္လုိ႔ ရတာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္က အဆင့္မမီလို႔လား၊ သုိ႔မဟုတ္ရင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈကို တကယ္ မသြားခ်င္လို႔လား၊ ဒီ ၂ ခု က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့။
“ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ ေပးလုိက္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြနဲ႔ သမၼတႀကီးရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလုိတဲ့ စိတ္ေပါ့၊ သူ႔ရဲ႕ Political Will နဲ႔ နည္းနည္းေလး တုိက္ဆုိင္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းက အေတာ္ေလး ျမင့္ပါတယ္။ ဒီတခ်က္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေပါ့၊ အႏွစ္သာရ တကယ္ရွိတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို တကယ္သြားေနၿပီဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ခန္႔မွန္းလုိ႔ရတယ္။”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ အေနနဲ႔ေရာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ကုိ အႀကံေပးတာေတြ ဘာေတြ ရွိပါေသးလား။
“အဲဒါက်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔က လက္လွမ္း နည္းနည္း မမီေတာ့ဘူးဗ်။ မမီေတာ့ဘူးဆုိေတာ့ တႀကိမ္တုန္းကေတာ့ သူလည္း ႏုိင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အနည္းငယ္ ဂါရ၀တရားေတာ့ ရွိေကာင္း ရွိေနလိမ့္မယ္ေပါ့ေလ။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ တြက္ၾကည့္လုိ႔ ရတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လုိ လူမ်ဳိးနဲ႔ ေတြ႕ႏုိင္ ဆုံႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားကို ၾကည့္ရင္ပဲ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္၊ ေတာ္ေတာ့္ကုိ သူ႔မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္လုိ႔ရတဲ့ သေဘာဆုိတာ က်ေနာ္ ေတြးလို႔ရပါတယ္။”
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး အဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ေနဇင္လတ္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ တကယ့္ Real Changes ကို သြားႏုိင္သလား၊ မသြားႏုိင္ဘူးလားဆုိတာ တုိင္းယူလုိ႔ရတဲ့ ေပတံေလးေတြ ရွိတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ အေမရိကန္ သမၼတ တေယာက္က သူ႔အႀကံေပးကုိ သူ ခန္႔တဲ့အခါမွာ တစုံတရာ သူနဲ႔ နီးစပ္တဲ့သူကို ခန္႔တယ္ေပါ့။ က်ေနာ္ဆုိရင္ အထူးသျဖင့္ သမၼတႀကီးနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တုန္းက တႀကိမ္တခါမွ မေတြ႕ခဲ့ဖူးဘူး။ စကားလည္း က်ေနာ္ မေျပာခဲ့ဖူးဘူး။ ဆုိေတာ့ မသိတဲ့သူတေယာက္ကို သူခန္႔တယ္ ဆုိကတည္းက ေတာ္ေတာ္လြတ္လပ္တဲ့ သေဘာတရား တခုကို က်ေနာ္ ေတြ႕ရတယ္။
“ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔ စၿပီးေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ သတင္းပို႔တယ္။ ပုိ႔ၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီး Briefing ကို က်ေနာ္တုိ႔ ခံယူတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ကို ကန္႔သတ္ခ်က္ လုံး၀ မထားေပးဘူး။ ဘယ္လိုေျဖပါ၊ ဘယ္လိုမေျဖပါနဲ႔၊ ကုိယ္လုိခ်င္တဲ့ ပုံစံကို Form မလုပ္ဘူးေပါ့။ အဲဒီမွာကတည္းက က်ေနာ္တို႔က နည္းနည္းေတာ့ သတိထားမိတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေတာ့ ရွိပါလား၊ တကယ္ကို အေျပာင္းအလဲ တရပ္ကို ေရွး႐ႈေနပါလားဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ သိတယ္ေပါ့။
“ေနာက္ပုိင္း က်ေနာ္တုိ႔ အႀကံဉာဏ္ေပးတဲ့ အခါမွာလည္း ဘယ္အႀကံဉာဏ္မ်ဳိးေတာ့ ႀကိဳက္တယ္၊ ဘယ္အႀကံဉာဏ္မ်ဳိးေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး ဆုိတာလည္း မရွိဘူး။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြက အရင္ ဟုိတုန္းက တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြလုိ အရင္စနစ္ေဟာင္းေတြလို အႀကံေပးထားမယ္၊ ေပးတဲ့အႀကံဉာဏ္ ယူခ်င္မွလည္း ယူမယ္ဆုိတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးလည္း မရွိဘူး။
“အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္မ်ားလား၊ မမ်ားလား တုိင္းတာလို႔ ရွိရင္ကို အႀကံေပး တေယာက္ရဲ႕ အႀကံေပးမႈကို သမၼတႀကီးက Appreciation တကယ္ရွိမရွိ ေျပာလို႔ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္နည္းတယ္ဆုိရင္ ဒါ ရွင္းတယ္ေပါ့။ သေဘာေလာက္ထားတဲ့ အႀကံေပး ျဖစ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီေန႔ အလုပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။
“ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြ ဆုိရင္လည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို တေလးတစား ဖတ္တယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း Perspective View အရၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႐ႈေထာင့္တခုက ၾကည့္တာေပါ့။ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆုံး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ သမၼတ တေယာက္ အေနနဲ႔ က်ေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ထက္ ပိုၿပီးေတာ့ Balance Perspective ေပါ့၊ ဒါကေန သူျပန္ၾကည့္တာေပါ့။
“ဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း က်ေနာ္တုိ႔ ၁၀ ခုေလာက္ အႀကံဉာဏ္ေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခုေလာက္ပဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္၊ ၉ ခုေလာက္က အေကာင္အထည္ မေဖာ္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၂ မ်ဳိးတြက္လုိ႔ ရတာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္က အဆင့္မမီလို႔လား၊ သုိ႔မဟုတ္ရင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈကို တကယ္ မသြားခ်င္လို႔လား၊ ဒီ ၂ ခု က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့။
“ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ ေပးလုိက္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြနဲ႔ သမၼတႀကီးရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလုိတဲ့ စိတ္ေပါ့၊ သူ႔ရဲ႕ Political Will နဲ႔ နည္းနည္းေလး တုိက္ဆုိင္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းက အေတာ္ေလး ျမင့္ပါတယ္။ ဒီတခ်က္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေပါ့၊ အႏွစ္သာရ တကယ္ရွိတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို တကယ္သြားေနၿပီဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ခန္႔မွန္းလုိ႔ရတယ္။”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ အေနနဲ႔ေရာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ကုိ အႀကံေပးတာေတြ ဘာေတြ ရွိပါေသးလား။
“အဲဒါက်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔က လက္လွမ္း နည္းနည္း မမီေတာ့ဘူးဗ်။ မမီေတာ့ဘူးဆုိေတာ့ တႀကိမ္တုန္းကေတာ့ သူလည္း ႏုိင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အနည္းငယ္ ဂါရ၀တရားေတာ့ ရွိေကာင္း ရွိေနလိမ့္မယ္ေပါ့ေလ။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ တြက္ၾကည့္လုိ႔ ရတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လုိ လူမ်ဳိးနဲ႔ ေတြ႕ႏုိင္ ဆုံႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားကို ၾကည့္ရင္ပဲ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္၊ ေတာ္ေတာ့္ကုိ သူ႔မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္လုိ႔ရတဲ့ သေဘာဆုိတာ က်ေနာ္ ေတြးလို႔ရပါတယ္။”
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး အဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ေနဇင္လတ္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment