Tuesday, October 25, 2011

ခ်စ္သူမ်ားေန႔ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္


သိျပီးသားေတြ ျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရးခ်င္ေနတာနဲ႔.....
အဂၤလိပ္ျပကၡဒိန္အရ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၄)ရက္ေန႔ဟာ St. Valentine ေန႔ျဖစ္တယ္။ ခ်စ္သူမ်ားေန႔လို႔လဲ ေခၚၾကတယ္။
St. Valentine ေန႔ျဖစ္ေပၚလာပံုက ေအတီ ၃ရာစုတုန္းက ေရာမမွာ နိုင္လိုမင္းထက္ မင္းမႈေနတဲ့ Claudius လို႔ေခၚတဲ့ မင္းတစ္ပါး အုပ္စိုးခဲ့တယ္။ နန္းေတာ္နဲ႔ သိပ္မကြာေ၀းတဲ့ ေနရာတခုမွာ လွပတဲ့ ဘုရားေက်ာင္း တစ္ေဆာင္ရွိတယ္။ အဲဒီ ေက်ာင္းမွာ Valentineလို႔ ေခၚတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးတစ္ပါး ေနထိုင္တယ္။ ေရာမလူမ်ဳိး ၾကီးငယ္မေရြး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး အဲဒီဘုန္းေတာ္ၾကီးကို ေလးစားၾကတယ္။ ကိုးကြယ္ၾကတယ္။ အျမဲလိုလို လူစု လူေ၀းနဲ႔ ဘုရားေရွ႕ထြန္းညိွထားတဲ့ မီးလွ်ံေတြၾကားမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးရဲ႔ ဆုေတာင္းမႈကို နာယူၾကတယ္။
ေရာမရဲ႕စစ္ပဲြက အဆက္ျပတ္တယ္လို႔ မရွိခဲ့ဘူး။ ဘုရင္မင္းက ျပည္သူေတြကို အဓၶမသိမ္းသြင္းျပီး စစ္ေျမျပင္ကို ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။ ေယာက္်ားသားေတြက မိသားစုနဲ႔ ခ်စ္သူေတြကို မခဲြခ်င္ၾကဘူး။ Claudius ဘုရင္ရဲ႕ရက္စက္ပံုက လူေတြကို မဂၤလာ မေဆာင္ရလို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့တယ္။ ေစ့စပ္ထားၾကတဲ့ လူေတြကိုလဲ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္း ဖ်က္သိမ္းရမယ္လို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့တယ္။ လူငယ္အမ်ားက ခ်စ္သူကို ႏႈတ္ဆက္ျပီး စစ္ေျမျပင္ကို ထြက္ခဲ့ၾကရတယ္။ မိန္းကေလးေတြကလဲ ခ်စ္သူေတြကို ဆံုးရွံုး လြမ္းဆြတ္ျပီး က်န္ေနခဲ့ရတယ္။
Claudius ဘုရင္ရဲ႕ရက္စက္ပံုကို ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentine က သိၿပီး စိတ္မေကာင္းခဲ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ခ်စ္သူစံုတဲြ တစ္တဲြက ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို အကူအညီလာ ေတာင္းခဲ့တယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ဘုရားေက်ာင္းမွာ တိုးတိုး တိတ္တိတ္ လက္ထပ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒါကို တစ္ေယာက္နား တစ္ေယာက္ေပါက္ၾကားျပီး ဘုန္းေတာ္ၾကီးရဲ႕အကူအညီနဲ႔ ခ်စ္သူေတြဟာ လက္ထပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။
အဲဒီသတင္း ဘုရင့္ နားဆီ ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ေဒါသမိုးၾကိဳး အျပတ္ျခိမ္းေလျပီေပါ့။ ဘုရားေက်ာင္းကို စစ္သည္တခ်ဳိ႔ ေစလႊတ္ျပီး စံုတဲြတစ္တဲြကို လက္ဆက္ေပးေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို ဖမ္းယူျပီး အခ်ဳပ္ထဲ သြင္းထားလိုက္တယ္။ ဘုရင္မင္းရဲ႕စြပ္စဲြခ်က္ကို လူေတြက အသနား ခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရာမေရာက္ခဲ့ဘူး။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးဟာ အခ်ဳပ္ထဲမွာပဲ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈေတြခံျပီး ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရတယ္။ လူေတြက ဘုန္းေတာ္ႀကီးကို St. Praxedes ဘုရားေက်ာင္းမွာ ျမဳပ္ႏွံခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေန႔က ေအတီ ၂၇၀ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၄)ရက္ေန႔ ျဖစ္တယ္။ (တခ်ဳိ႔ဆိုက္ဒ္က ေအတီ ၁၆၉တဲ့)။


ပဲရစ္မွာရွိတဲ့ ဘာသာစကားေပါင္း ၃၁၁ မ်ဳိးနဲ႔ ေရးထားတဲ့ “ခ်စ္တယ္” ဆိုတဲ့ နံရံမွာ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး ဓာတ္ပံုရိုက္ေနတဲ့ ပံုပါ။

St. Valentineေန႔ရဲ႕ ေနာက္မႈကဲြ တစ္မ်ဳိးက ဒီလို ဆိုထားပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentine ဟာ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ရဲ႕ ကနဦးအစက တစ္ဦးလို႔ဆိုရပါမယ္။ အဲဒီေခတ္က ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ တစ္ဦးဟာ ေသမင္းနဲ႔ ေဘးဥပါဒ္ကိုေတာင္ မမႈဘဲ မိမိဘာသာ၀င္ လူမ်ဳိးအတြက္ အသက္ စေတးရဲခဲ့တယ္။ အခ်ဳပ္ထဲေရာက္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးဟာ မ်က္စိမျမင္တဲ့ ေထာင္မွဴးရဲ႕သမီးကို ေဆးကုသ ေပးခဲ့တယ္။ Claudiusက ဒီသတင္းကို ၾကားေတာ့ ေတာ္ေတာ္ တုန္လွဳပ္သြားခဲ့တယ္။ Valentine ကို လူထုရဲ႕ေရွ႕မွာ ေသဒဏ္ေပးဖို႔ အမိန္႔ ခ်ခဲ့ျပန္တယ္။ ေသဒဏ္ေပးမဲ့ မနက္မွာ Valentineဟာ ေထာင္မွဴးသမီးကို ႏုတ္ဆက္စာေလး တစ္ေစာင္ေရးေပးခဲ့တယ္။ စာေအာက္ဆံုးမွာ ေရးထားတာကေတာ့ From your Valentine တဲ့။ို
သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္တဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ႕က ဒီအျဖစ္အပ်က္ရဲ႔ ရင္းျမစ္ကို ေဖာ္ထုတ္ၾကျပီး လူေတြကို ယံုၾကည္မႈေတြေပးခဲ့တယ္။ ေအတီ ၂၇၀ ေရာမဘုရင္ ထီးနန္းတက္စမွာ ေရာမျမိဳ႔ အနီးတစ္၀ိုက္ဟာ ေတာၾကီးျမက္မဲနဲ႔ ၀ံပုေလြေတြ ေပါမ်ားခဲ့တယ္။ ေရာမလူမ်ဳိး ကိုးကြယ္တဲ့ နတ္ဘုရားမွာ Lupercus ဆိုတဲ့ နတ္ဘုရားလဲ ပါ၀င္ျပီး အဲဒီ နတ္ဘုရားဟာ လူနဲ႔ ဆိတ္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ နတ္ဘုရားျဖစ္တယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေဖေဖာ္၀ါရီလလယ္မွာ အဲဒီနတ္ဘုရားကို ပသပူေဇာ္တဲ့ပဲြ လုပ္ၾကတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျပကၡဒိန္ဟာ အခုေခတ္ ျပကၡဒိန္ထက္ အနည္းငယ္ ေနာက္က်တယ္။ အဲတုန္းက နတ္ဘုရားကို ပူေဇာ္တဲ့ပဲြဟာ ေႏြဦးကို ၾကိဳဆိုတဲ့ပဲြလို႔လဲ ေျပာႏိုင္တယ္။
ဒီပဲြဟာ နတ္ဘုရား Faunus ကို ပူေဇာ္တဲ့ပဲြလို႔လဲ တခ်ဳိ႔ကဆိုၾကတယ္။ အဲဒီ နတ္ဘုရားဟာ လူတစ္ပိုင္း ဆိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ျပီး ေခါင္းမွာ Panလို႔ေခၚတဲ့ ဂ်ဳိေပါက္ေနတယ္။ တိရိစာၦန္နဲ႔ လူေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တယ္။ ဒီလို နတ္ဘုရားကို ပူေဇာ္ပသတဲ့ ျဖစ္စဥ္အစဟာ ေရွးကတည္းက ရွိခဲ့တယ္ဆိုေပမယ့္ ေအတီ (၁)ရာစုက ရွိခဲ့တဲ့ ပညာရွင္ေတြေတာင္ တိတိက်က် မသိခဲ့ၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ေန႔ျမတ္ရဲ႕ အေရးပါပံုကိုေတာ့ လူေတြ ယံုမွားသံသယ မရွိခဲ့ၾကဘူး။ သမုိင္းမွတ္တမ္းအရ Mark Antony ဟာ ေအတီ ၄၄ခုႏွစ္ရဲ႕နတ္ဘုရား ပူေဇာ္ပဲြတစ္ခုမွာ သရဖူကို Jul ius Caesar လက္ထဲ အပ္ႏွင္းလိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းရဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ရက္ေန႔မွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြဟာ ေရာမျမိဳ႔မွာရွိတဲ့ Palantine ေတာင္ထိပ္ရဲ႕ ဂူတစ္ဂူေဘးမွာ စုေ၀းၾကတယ္။ ဒီဂူမွာ ဟိုးယခင္ နန္းတက္ခဲ့ဖူးတဲ့ Romilus and Remus ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦးကို ၀ံပုေလြမ တစ္ေကာင္က ေကြ်းေမြး ေစာင့္ေရွာက္ျပီး ၾကီးျပင္းခဲ့တဲ့ ေနရာျဖစ္တယ္။ အဲဒီပဲြမွာ ေနာက္တစ္မ်ဳိး က်င္းပပံုက လူကံုထံမ်ားဟာ ဆိတ္သေရ ၾကာပြတ္ကို ကုိင္ျပီး လမ္းတစ္ေလ်ာက္ ေျပးၾကျခင္းပါပဲ။ အမ်ဳိးသမီးေတြက ေျပးလမ္းရဲ႔ ေဘးတဖက္စီမွာ ရပ္ျပီး ေခါင္းကို ၾကာပြတ္နဲ႔ အရိုက္ခံၾကတယ္။ အရိုက္ခံရမွ သူတို႔ဟာ သမီးေလးေမြးမယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကလို႔ပါတ့ဲ။ လက္သင္ဘာသာမွာ ဆိတ္သေရ ၾကာပြတ္ကုိ februa လို႔ေခၚတယ္။ ၾကာပြတ္နဲ႔ ရိုက္တာကို fabruatio လို႔ေခၚတယ္။ တကယ္ေတာ့ စင္ၾကယ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အဓိပါယ္ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္လပိုင္း February ဆိုတာ အဲဒီကေန ျဖစ္လာတာပါ။
ေရာမရဲ႕အင္အားဟာ ၾကီးမားလာျပီး ဥေရာပတစ္ခုလံုး ပ်ံ႔ႏွံ႔လာခဲ့တယ္။ နတ္ဘုရား ပူေဇာ္ပသတဲ့ အစဥ္အလာဟာ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအထိ ေရာက္ခဲ့တယ္။ အဲလို ပူေဇာ္ပဲြမွာ လူၾကိဳက္မ်ားတာကေတာ့ ကံစမ္းမဲ ႏိုက္တာပါပဲ။ မိန္းကေလးေတြရဲ႕နာမည္ကို ေသတၱာထဲ ထည့္ျပီး ေယာက္်ားသားေတြက မဲႏိႈက္ၾကတယ္။ မဲႏိႈက္မိတဲ့ မိန္းကေလးနဲ႔ အဲဒီ ေယာက္်ားေလးက ခ်စ္သူေတြျဖစ္သြားၾကတယ္။
ႏွစ္ေတြၾကာလာေတာ့ ခရစ္ယာန္ေတြ အမွတ္တရထားတဲ့ဒီလို ထံုးတမ္းစဥ္လာဟာ တေျဖးေျဖးနဲ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လာခဲ့တယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ဒီပဲြကို လူေတြ ေမ့ေလ်ာ့ကုန္မွာ စိုးတာနဲ႔ အရင္က က်င္းပခဲ့တဲ့ Lupercalia ပဲြကို Valentine 's Day လို႔ေျပာင္းျပီး ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔ကို ေရြ႔ခဲ့ၾကတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentineရဲ႕ ရာဇ၀င္နဲ႔ ေရွးယခင္ကရွိခဲ့တဲ့ နတ္ဘုရားပူေဇာ္တဲ့ ပဲြႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္လိုက္ၾကတယ္။
ဒီပဲြဟာ ရာစုႏွစ္လယ္ေလာက္က အဂၤလန္မွာ ေတာ္ေတာ္ ေခတ္စားခဲ့တယ္။ မဲႏိႈက္မိတဲ့ အပ်ဳိနဲ႔ လူပ်ဳိႏွစ္ဦးဟာ လက္ေဆာင္ ပစၥည္းေတြ လွဲလွယ္ၾကျပီး မိန္းကေလးက အဲဒီ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေယာက္်ားေလးရဲ႕ Valentine ျဖစ္ရတယ္။ ေယာက္်ားေလးရဲ႔ အကၤ်ီမွာေတာ့ မိန္းကေလးနာမည္ကို ဇာထိုးထားရျပီး အဲဒီ မိန္းကေလးကို ၾကည့္ရွဴေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တာ၀န္ယူရတယ္။ သမိုင္းအေထာက္ အထားအရ ဒီလိုစံုတဲြမ်ဳိးဟာ ၁၅ရာစု ႏွစ္စမွာ ရွိခဲ့တယ္။
ငယ္ရြယ္တဲ့ ျပင္သစ္မင္းသား Duke of Orleans ဟာ Agincourt စစ္ပဲြမွာ အဂၤလိပ္စစ္သည္တို႔က ဓားစာခံအျဖစ္ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားခဲ့ျပီး လန္ဒန္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းကို ခံခဲ့ရတယ္။ မင္းသားဟာ သူ႔ ၾကင္ယာေတာ္အတြက္ ကဗ်ာေတြ စပ္ခဲ့တယ္။သူ႔ ကဗ်ာေပါင္း ၆၀ကို ယေန႔ထက္တိုင္ သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။
ႏွစ္၂၀၀ ေနာက္ပိုင္းေရာက္မွ ပန္းေတြနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ စာေတြ၊ ပစၥည္းေတြ ေပၚခဲ့တယ္။ ျပင္သစ္ဘုရင္ Henry IV ရဲ႔ သမီးေတာ္တစ္ဦးက Valentine's Day မွာ ၾကီးက်ယ္တဲ့ ညစာစားပဲြတစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ အေရြးခံရတဲ့ မိန္းကေလးက လာေရြးသူေယာက္်ားေလးဆီက ပန္းတစ္စည္းကို လက္ေဆာင္ရၾကတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ဒီအစဥ္အလာဟာ အီတလီ၊ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္ စတဲ့ ေနရာအသီးသီး ပ်ံ႔ႏွံ႔ခဲ့တယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၄)ရက္ေန႔ဟာ သူငယ္ခ်င္း၊ ခ်စ္သူေတြကို ပန္းစည္းေတြ၊ အသဲပံု ခ်ဳိခ်ဥ္ေတြ၊ အခ်စ္စာလႊာနဲ႔ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြ ေပးပို႔တဲ့လ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီလို အျပန္အလွန္ လက္ေဆာင္ေတြ ဖလွယ္ၾကျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ရဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ အခ်စ္ကို သက္ေသျပရံုမက ရက္စက္တဲ့ဘုရင္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentine ကိုလဲ ေအာက္ေမ့ ဂုဏ္ျပဳၾကရင္းနဲ႔ေပါ့။
ခ်စ္တတ္သူတိုင္း ခ်စ္ႏိုင္ၾကပါေစ
ခ်စ္တယ္လို႔ ေျပာဖို႔ မတြန္႔တိုၾကပါနဲ႔
အခြင့္အေရးဟာ မ်က္စိလည္ျပီး ၂ခါ ေရာက္မလာႏိုင္ပါဘူး။

1 comment:

  1. ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးလည္းတင္ပါတယ္။ ဗဟုသုတရလို႕...ရွဲသြားၿပီေနာ္....

    ReplyDelete