ေယာက်္ားေတြ သတိမျပဳမိတဲ႔ ကင္ဆာလကၡဏာ (၁၅)ခ်က္

၁။ရင္သားျကီးလာျခင္း
  ေယာက်္ားမွာျဖစ္တဲ႔ ကင္ဆာက ဘာေျကာင္႔ ရင္သားျကီးရသလဲ။ရင္သားကင္ဆာက မိန္းမမွာမွျဖစ္တာမဟုတ္လား ေမးျကမွာပါ။ ရင္သားတစ္ဝုိက္မွာ အက်ိတ္ရယ္လုိ႔မသကၤာရင္ ဆရာဝန္ထံသုိ႔သြားပါ။ဆရာဝန္က ေသခ်ာစြာစမ္းသပ္စစ္ေဆးပါလိမ္႔မယ္။
၂။နာျခင္း
  အစာအိမ္ေတြ နာတတ္တယ္။ကုိက္သလုိလုိ၊ခဲသလုိလုိရွိမယ္။သိပ္ေတာ႔မသိသာလွဘူး။နာတာ၊ကုိက္တာဟာ ကင္ဆာတုိင္းရဲ႔ ေရွးေျပး
လကၡဏာလုိ႔ မဆုိလုိေသာ္လည္း အခ်ဳိ႔ကင္ဆာေတြမွာ နာတာနဲ႔စတတ္တယ္။ဒီေတာ႔ ဆရာဝန္ထံသုိ႔သာသြားပါ။
၃။ေဝွးေစ႔မွာ တစ္စုံတစ္ရာေျပာင္းလဲျခင္း
  ေဝွးေစ႔ကင္ဆာသည္ ေယာက်္ားေတြမွာ အသက္(၂၀)မွ(၃၉)ႏွစ္ျကား အျဖစ္မ်ားတယ္။ဒီေတာ႔ ေဝွးေစ႔မ်ားကုိ ဆရာထံမွာ စစ္ေဆးသင္႔တယ္။ဆရာဝန္က ကုိယ္တုိင္ ဘယ္လုိစစ္ရမလဲဆုိတာ သင္ျပလိမ္႔မယ္။အခ်ဳိ႔ ဆရာဝန္ေတြဆုိရင္(၁)လတစ္ျကိမ္ ကုိယ္တုိင္စစ္ေဆးနည္း လုပ္ေစခ်င္ျကတယ္။
     ေဝွးေစ႔အရြယ္အစား ေျပာင္းသြားတယ္လုိ႔ထင္တာနဲ႔တစ္ျပိဳင္နက္ ျကီးသြားသည္ျဖစ္ေစ၊ငယ္သြားသည္ျဖစ္ေစ ကင္ဆာအတြက္
သံသယရွိသင္႔တယ္။ကပ္ပယ္အိတ္မွာ ေလးသလုိလုိ၊လံသလုိလုိ ခံစားရရင္ပဲ ဆရာဝန္ထံသြားပါ။အခ်ဳိ႔ ေဝွးေစ႔ကင္ဆာေတြဟာ အလြန္ျမန္ပါတယ္။ေစာေစာသိဖုိ႔ အင္မတန္အေရးျကီးလွတယ္။ဘယ္ေလာက္ေသးေသး အဖုေလးစမ္းမိရင္ပဲ အေရးျကီးပါတယ္။
ဆရာဝန္က လုိအပ္သည္တုိ႔ စစ္ေဆးပါလိမ္႔မယ္။
၄။လင္႔က်ိတ္မ်ား
  ခ်ဳိင္းမွာတုိ႔၊လည္ပင္းမွာတုိ႔ အက်ိတ္ေတြထြက္ရင္၊ေပါင္ျခံအပါအဝင္ ေနရာမေရြး အက်ိတ္ထြက္ရင္ ေပါ႔လုိ႔မျဖစ္ဘူးေနာ္။
အက်ိတ္ထြက္မယ္၊ျကီးလာမယ္၊(၁)လေလာက္ရွိမယ္ဆုိရင္ ဆရာဝန္ဆီ ေျပးေပေတာ႔။
၅။ဖ်ားျခင္း
    အဖ်ားက ျကာျပီ၊မက်ဘူး။တေငြ႔ေငြ႔နဲ႔စသည္ရွိတတ္တယ္။အဆုတ္ေရာင္လုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ငွက္ဖ်ားလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။အခ်ဳိ႔ ကင္ဆာေတြဟာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဖ်ားေစတတ္တယ္။
၆။ကုိယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း
   ကုိယ္အေလးခ်ိန္ခ်ပစ္လုိ႔မဟုတ္ဘဲ က်သြားျခင္းကုိဆုိလုိတယ္။မည္သူမဆုိ ပိန္က်သြားဖုိ႔ မလြယ္လွဘူးလုိ႔ ကြ်မ္းက်င္သူတစ္ဦးကဆုိလုိတယ္။အခ်ိန္တုိအတြင္းမွာ အေျကာင္းမဲ႔ ကုိယ္အေလးခ်ိန္(၁၀)ရာခုိင္ႏွုန္းက်ရင္ အေရးျကီးပါတယ္။
ဆရာဝန္ထံသုိ႔ သြားသင္႔တယ္။
၇။ဗုိက္နာမယ္၊ စိတ္ဓာတ္က်မယ္
  မုန္႔ခ်ဳိအိတ္ကင္ဆာနဲ႔ စိတ္က်ေဝဒနာ အဆက္အစပ္ရွိတယ္လုိ႔ ေတြ႔ရွိထားျကတယ္။အသားဝါႏုိင္မယ္။ဝမ္းအေရာင္ေဖ်ာ႔လိမ္႔မယ္။
၈။ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
   ေယာက်္ားေတြမွာ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္းဟာ ကင္ဆာတစ္ခုခုရဲ႔ လကၡဏာပဲ။သိသာထင္ရွားလွတယ္မဟုတ္ေသာ ေမာပန္းႏြမ္းျခင္းပဲ။
ေသြးကင္ဆာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အူမျကီးကင္ဆာ၊အစာအိမ္ကင္ဆာတုိ႔နဲ႔ပုိပတ္သက္တယ္။သိသိသာသာေမာမယ္၊နားလုိ႔ေတာင္မွမေျပးခ်င္ဘူးဆုိရင္ အေရးျကီးတယ္။
၉။ေခ်ာင္းဆုိးျကာရွည္ျခင္း
  ေခ်ာင္းဆုိးတတ္ျကတာ မဆန္းပါ။ အစားမွားလုိ႔၊ အေအးမိလုိ႔၊ အပူရွပ္လုိ႔တစ္ခုခုနဲပမတည္႔လုိ႔ စသည္ျဖင္႔ ေခ်ာင္းဆုိးတတ္ျကပါတယ္။
ရက္သတၱပတ္(၃)ပတ္၊(၄)ပတ္ထက္ ပုိျကာရင္ေတာ႔ သတိမူသင္႔လွတယ္။ ကင္ဆာေျကာင္႔လည္းျဖစ္ႏုိင္သလုိ အျခားနာတာရွည္ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျကာင္႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
၁၀။အစာျမိဳခ်ခက္ခဲျခင္း
   အစပုိင္း အစာမာမာမျမဳိႏုိင္ဘူး။ဒါနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း အစာေပ်ာ႔တာ ေျပာင္းစားတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ အစာေပ်ာ႔ေပ်ာ႔လည္း မျမိဳႏုိင္ျပန္ဘူး။ဒါလည္းကင္ဆာေရာဂါရဲ႔လကၡဏာ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။
၁၁။အသားအေရေျပာင္းလဲျခင္း
    နဂုိရွိျပီးသား မွဲ႔တစ္ခုခုကျကီးလာတာ၊ အေရာင္ေျပာင္းလာတာမ်ဳိး၊ထုိျပင္ ေသြးထြက္လြယ္တာမ်ဳိး၊အေရခြံေတြ ကြာတာမ်ဳိးေတြကုိလည္း အေလးမူအပ္တယ္။
၁၃။ေသြးယုိထြက္ျခင္း
     တစ္ခါမွ် ေသြးမထြက္ဘူးတဲ႔ေနရာေတြမွ ေသြးထြက္ျခင္းကုိဆုိလုိတယ္။အန္ရင္၊ေခ်ာင္းဆုိးရင္၊တံေတြးေထြးရင္ ေသြးပါတာမ်ဳိး၊
ဆီးသြားရင္,ဝမ္းသြားရင္ ေသြးပါတာမ်ဳိး။
၁၄။ဆီးသြားျခင္းျပႆနာ
     ခံတြင္း၊ လွ်ာ၊ သြားဖုံး စတာေတြ ေျပာင္းလဲမွဳတစ္ခုခုေတြ႔ရပါကလည္း သတိထားရမည္။အျဖဴကြက္ သဏၭာန္၊အနီကြက္သဏၭန္
ေတြ႔ရရင္ျဖစ္တယ္။
၁၅။အစာမေျကျခင္း
    အျမဲတေစလုိလုိ၊ မျကာခဏလုိလုိ အစာမေျကရင္ အစာလမ္းေျကာင္း၊ လည္ေခ်ာင္း၊အစာအိမ္ စတာေတြမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေနမွာ စုိးရိမ္
ရပါတယ္။
      အထက္ပါလကၡဏာ(၁၅)မ်ဳိး သံသယရွိပါက ဆရာဝန္ႏွင္႔ အျမန္ေတြ႔ဆုံပါ။
အမွားပါရင္ ခြင္႔လႊတ္ပါလုိ႔....
                                                                                                     ေဒါက္တာႏွင္းဝတီေမာင္ဆီမွ ကူးယူတင္ျပသည္။